Kennisbank

Ik overweeg om een airco aan te schaffen, waar moet ik op letten?

Bij de aanschaf van een airco kun je het beste letten op de volgende aspecten: 

Gebruik
Waar wil je de airco voor gebruiken? Alleen voor het koelen of ook voor het verwarmen van jouw woning. 

Soort airco
Wat voor soort airco wil je? Moet de airco vast worden ingebouwd of heb je liever een mobiele airco?

Benodigde koelcapaciteit
Welke capaciteit heb je nodig?

Rendement
Waar let je op als het gaat over het rendement?

Gebruik

Airco uitsluitend voor gebruik als koeling
Als je de airco uitsluitend wilt gebruiken voor koeling is het goed te beseffen dat er ook alternatieven zijn die geen of minder stroom verbruiken dan een airco. Een airco kan wel de echt koele lucht produceren. De alternatieven werken anders:

• Zon afschermen
  Het beste is om te voorkomen dat de warmte in de woning komt door direct zonlicht af te schermen met zonwering, zonneschermen of gordijnen.
• Houd ramen en deuren gesloten
  Is de buitentemperatuur hoger dan binnen, houd dan ramen en deuren gesloten. Zo kan de warme lucht beperkt binnenstromen.
• Zomernachtventilatie
  Zodra de buitentemperatuur in de avond, nacht en ochtend weer lager is dan de binnentemperatuur, kun je ramen en deuren weer openzetten. Je kunt dan het beste ramen tegenover elkaar open zetten. Zet indien mogelijk ook (dak)ramen open. Doordat warme lucht stijgt creëer je een luchtstroom waardoor de warmte sneller uit de woning kan trekken. Houd bij het openen van ramen en deuren wel rekening met inbrekers. Op dit soort dagen azen inbrekers hierop om binnen te komen.
• Ventilator
  Overweeg de aanschaf van een ventilator. Deze brengt geen koelte, maar geeft door de stroming van lucht wel een lagere gevoelstemperatuur. Een ventilater kost veel minder in het verbruik dan een airco.
• Airkoeler
  Een airkoeler is een ventilator met een waterreservoir. De ventilator zorgt er voor dat het water verdampt. Door verdamping wordt warmte aan de omgeving onttrokken. Dat geeft een koelend effect. Het zorgt wel voor een hogere relatieve luchtvochtigheid, waardoor sommige mensen dit als onaangenaam ervaren.  

Ook voor gebruik als verwarming
Wat veel mensen niet weten is dat veel airco’s ook gebruikt kunnen worden als verwarming. Bij het gebruik als verwarming wordt het proces omgedraaid. De buitenlucht wordt aangezogen en samengeperst (gecomprimeerd) tot een hogere temperatuur waarmee je een ruimte kunt verwarmen.

Dit werkt hetzelfde als bij een warmtepomp. Het verschil is dat een warmtepomp de warmte niet afgeeft aan de lucht, maar aan het water van het verwarmingssysteem of boiler. Zo’n warmtepomp wordt ook wel een lucht/water warmtepomp genoemd. Omdat de airco deze warmte afgeeft aan de binnenlucht wordt dit een lucht/lucht warmtepomp genoemd.

Een ander verschil is dat een lucht/water warmtepomp vaak gebruikt wordt om de hele woning te verwarmen door middel van het centrale verwarmingssysteem en een lucht/lucht warmtepomp alleen die ruimtes verwarmt (en koelt) waar een binnenunit hangt.

Het rendement van een lucht/lucht warmtepomp is ongeveer vergelijkbaar met die van een hybride warmtepomp, maar omdat je niet de hele woning verwarmd zoals met een warmtepomp die aangesloten is op de cv-installatie, kan het zelfs nog voordeliger zijn. Een voordeel is bovendien dat hij sneller reageert, doordat hij rechtstreeks de lucht verwarmt. Een cv-installatie moet altijd eerst opwarmen.

 

Meestal wordt de binnenunit van een airco hoog aan de wand of zelfs tegen het plafond geplaatst, afhankelijk van het model.
Bij gebruik als verwarming heeft dat als nadeel dat de warme lucht hoog in de ruimte wordt ingeblazen. Door de luchtstroming die hierdoor ontstaat en de koudere luchttemperatuur op de vloer kunnen mensen dit als oncomfortabel ervaren. Dit effect is vooral merkbaar op de begane grondvloer. Op de verdieping heb je daar minder last van, omdat de vloer wordt opgewarmd door de ruimtes daaronder.

Als mensen de airco regelmatig willen gebruiken voor het verwarmen of speciaal om die reden willen aanschaffen kan ook gekozen worden voor een vloerunit. Deze hangt feitelijk ook aan de wand, maar dan laag  en het model is platter dan een hoog geplaatste unit. Hij lijkt op een soort radiator. Sommige van deze units hebben zelfs een dubbelfunctie. De warme lucht stroomt achter de voorplaat langs, waardoor hij aan de voorkant ook stralingswarmte afgeeft, net als een gewone radiator.

Soort airco

Op de markt zijn drie modellen verkrijgbaar:

• Single- en multisplit airco
  Een split-airco bestaat uit een buitendeel en één (single) of meerdere (multi) binnendelen. 
  
  Van alle airco’s is dit type het voordeligst in het gebruik. Dit type wordt ook gebruikt als lucht/lucht warmtepomp.
  
  Splitsystemen zijn zowel vast als mobiel verkrijgbaar.
  Voor een vaste installatie moet je een koeltechniek gecertificeerde installateur inschakelen. Dit heeft te maken met het koudemiddel dat gebruikt wordt in de airco. De meeste koudemiddelen bevatten zogenoemde HFK’s die een sterke bijdrage leveren aan het opwarmen van de aarde. 
  Tegenwoordig komen er steeds meer airco’s in de markt met natuurlijke koudemiddelen (propaangas), die minder slecht zijn voor het milieu.
  Zorg ervoor dat de doorvoer van de airco van buiten naar binnen goed afsluit, anders gaat veel energie verloren. Met name bij nieuwe woningen is dit een belangrijk aspect. De luchtdichtheid van de woningschil is essentieel voor het behalen van de energieprestatie.
  Door het koelen kan er behoorlijk wat condens ontstaan. Een vaste airco moet hiervoor een condensafvoer hebben.
  
  De kosten voor dergelijke airco's variëren van € 1.500 tot € 3.500. Voor een multisplit ben je meestal nog meer kwijt en bij vaste airco's komen er ook nog installatiekosten bij. Anders dan bij een hybride warmtepomp is op een airco of lucht/lucht warmtepomp geen subsidie te krijgen.
   
• Mono-block
  Bij een mono-block airconditioning zitten de binnen- en buitenunit in één apparaat. Een vaste monoblock airco wordt aan een buitenmuur gehangen, met gaten naar buiten om de lucht aan en af te voeren.
  Voor deze airco is geen gecertificeerde installateur nodig, omdat het koudemiddel verwerkt zit in het apparaat en er nauwelijks risico is op het vrijkomen van HFK-gassen. 
  Vaak wordt er voor een mono-block gekozen om geen buitenkast in het zicht te hebben, bijvoorbeeld bij monumentale panden.
  
  De kosten van ingebouwde mono-block airco's variëren van € 1.000 tot € 1.500. Dit is exclusief de montage aan de wand en het boren van gaten voor de toe- en afvoer.
   
• Mobiele apparaten
  Mobiele airco’s zijn in zowel split als mono-block uitvoering leverbaar. Een voordeel van een mobiel apparaat is dat je hem mee kunt nemen naar de ruimte waar je bent. En als je de airco niet nodig hebt, kun je hem opbergen in een kast.
  Het doorvoeren van de slang naar buiten zal bij mobiele apparaten vaak provisorisch gaan, waardoor een deel van de kou mogelijk verloren gaat.
  Mobiele apparaten hebben voor de condens een opvangbak, die af en toe geleegd moet worden. 
  
  Mono-block mobiele airco's zijn er vanaf € 200 tot maximaal € 1.000. Mobiele split airco's zijn meestal wat duurder.

Benodigde koelcapaciteit

Kies je toch voor een airco, houd dan rekening met de koelcapaciteit. De benodigde koelcapaciteit is afhankelijk van de inhoud (in m³) van de ruimte en hoe goed de woning geïsoleerd is. De inhoud is de lengte x de breedte x de hoogte van de ruimte. Vaak staat in de productomschrijving aangegeven hoeveel m³ de airco kan koelen.

Woning	Benodigde koelcapaciteit per m3
Goed geïsoleerd	30 tot 40 watt
Matig geïsoleerd	40 tot 50 watt
Slecht geïsoleerd	45 tot 55 watt

Rendement

Om airco's goed met elkaar te kunnen vergelijken kijk je, naast het vermogen ook naar het rendement van een airco. Elke airco heeft in Europa een verplicht energielabel, waarop dit rendement staat aangegeven. 
Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen het rendement voor het koelen en verwarmen. Voor het koelen wordt de afkorting SEER (Seasonal Energy Efficiency Ratio) gebruikt en voor verwarmen SCOP (Seasonal Coëfficient Of Performance) 

Voor beide rendementen krijgt een airco een energielabel. Beide rendementen zijn vastgesteld op een gemiddeld rendement, berekend over het hele seizoen. Op het label staat ook de geluidsproductie van zowel het binnendeel als het buitendeel.

Aandachtspunten

• Geluid
  Let bij de aanschaf op het geluid van de airco. Zeker als de airco gebruikt wordt om de slaapkamer te koelen.

• Temperatuurregeling
  Oude modellen airco's hebben vaak alleen een aan- en uitknop. De moderne airco's kunnen harder en zachter koelen. Dat scheelt niet alleen in het verbruik van het apparaat, maar vooral in comfort door een gelijkmatigere temperatuur en minder geluidsoverlast.

• Afstandsbediening
  Heeft het apparaat een afstandbediening? Dit is handig om bijvoorbeeld vanuit je bed de airconditioning te kunnen bedienen.​

• Temperatuurverschil niet te groot?
  Het verschil tussen de buitentemperatuur en de temperatuur binnen moet niet te groot worden. Dit kan lichamelijke klachten opleveren zoals verkoudheid en pijnlijke luchtwegen. Experts raden een maximaal verschil van 5 ºC aan. Dus is het buiten 30 ºC, zet de airco dan op maximaal 25 ºC en niet lager.

• Plannen voor wijzigingen
  Vanaf 1 april 2021 worden geluidseisen gesteld die bepalen waar een buitenunit van warmtepompen en airco's mag staan, voor zowel nieuwbouw als bestaande bouw. Het geluid van een buitenunit op de perceelgrens bij een individuele grondgebonden woning mag tussen 19:00 uur 's avonds en 7:00 uur 's morgens maximaal 40 dB zijn. Op de overige uren, overdag, maximaal 45 dB. Bij appartementen gelden deze geluidseisen bij een te openen raam of deur. Indien het geluid tonaal is, worden nog extra eisen gesteld. Tonaal betekent dat het geluid bepaalde geluidsfrequenties bevat die als extra storend worden ervaren.

• Zomernachtventilatieraam
  Om in de avond en nacht goed te kunnen ventileren kan ook gekozen worden voor een zomernachtventilatieraam. Dit is een (geïsoleerd) luik die overdag dicht zit en in de avond en nacht, als het buiten is afgekoeld open gezet kan worden. Door een rooster en horregaas kunnen inbrekers en muggen niet binnen komen, maar de koele avondlucht wel. 

Hoe nu verder

• Airco en ventilatoren: artikel over installatie, instelling en onderhoud aan aircosysteem (Milieu Centraal)