Gevel en metselwerk

Welk onderhoud hebben gevel en metselwerk nodig?

Alg en mos verwijderen

Alg en mos zorgen voor verkleuring van de gevel en het metselwerk. Vaak wordt een hogedrukspuit gebruikt om de gevel te reinigen, maar voorzichtigheid is geboden: bakstenen bijvoorbeeld, zijn aan de buitenzijde harder dan in de kern. De kans is groot dat je die harde laag eraf spuit. Het gevolg is een schoon, maar poreuzer oppervlak dat sneller vuil wordt. Je kunt het oppervlak met een waterafstotend product behandelen tegen versnelde vervuiling.

Metselwerk nalopen

Controleer zo'n twee keer per jaar (na de winter en na de zomer) of het metselwerk nog hard genoeg is. Vooral voegen op het zuiden en westen worden zwaar belast door regen, wind, warmte en kou. Voegen die barsten en brokkelen kunnen voor problemen zorgen, zoals schimmel en lekkages.

Ventilatie controleren

De meeste muren hebben zowel boven als onder zogenoemde open stootvoegen. Deze stootvoegen ventileren de spouw. Ook zijn er meestal kleine roosters voor ventilatie van de kruipruimte. Controleer zo'n twee keer per jaar of de ventilatieopeningen niet verstopt zijn. 

Beton reinigen

Beton heeft vrijwel geen onderhoud nodig, maar je kunt het bij zware vervuiling wel reinigen. Zie je haarscheurtjes, kleine beschadigingen of roestplekken? Werk het beton dan af met een goede kwaliteit betonverf om betonrot te voorkomen.

Witte uitslag?

Vooral bij nieuwbouw is op de gevel soms een witte uitslag zichtbaar. Deze uitslag wordt veroorzaakt door het kristalliseren van zouten in de steen en de mortel. Je kunt hier weinig aan doen, omdat de materialen nog niet zijn uitgewerkt. Op den duur spoelt regenwater de uitslag weg. 

Wanneer is het voegwerk aan vervanging toe?

Het voegwerk is aan vervanging toe als het los zit of uitvalt, als er mos of alg op groeit, of als het voegwerk door inwerking van vocht donkerder van kleur wordt. Vooral gevels op het zuiden en het westen hebben te lijden onder weersinvloeden en vertonen vaak als eerste verouderingsverschijnselen. Wil je het voegwerk zelf vervangen? Zo pak je het aan:

• Hak of slijp het voegwerk ongeveer 10 mm uit, in ieder geval tot op de gezonde metselspecie.
• Spuit de voeg vervolgens grondig schoon met een waterstraal. Zo ontstaat een gezond hechtvlak voor de nieuwe voeg.
• Voeg eerst de horizontale delen en daarna de verticale.
• Bevochtig de metselspecie als deze binnen twee dagen dreigt uit te drogen. Uitdrogen gebeurt bijvoorbeeld als het voegwerk lang bloot staat aan zon en wind. 

Moet ik de gevel laten reinigen?

Meestal is er geen bouwtechnische reden om de gevel te laten reinigen, wel een esthetische. Een schone gevel ziet er mooier uit. Let bij gevelreiniging op dat de juiste reinigingsmethode wordt gebruikt, anders kan de gevel beschadigd raken. Methodes zijn bijvoorbeeld reinigen met water onder hoge druk of nat gritstralen (grit gemengd met water).

Droog gritstralen, zandstralen en reinigen met chemische middelen raden we af, omdat de kans op schade aan de gevel groter is. Laat voordat je de gevelreiniging laat uitvoeren de kwaliteit van het metselwerk onderzoeken en vraag om een proefvlak, zodat je vooraf het uiteindelijke resultaat ziet.

Moet ik de gevel impregneren?  

Na het reinigen van de gevel is het aan te raden om de gevel te impregneren. Door te impregneren, ook wel hydroferen genoemd, wordt het beton of metselwerk waterafstotend gemaakt. Daardoor wordt schade zoals regendoorslag of vorstschade voorkomen en het vertraagd alg- en mosgroei. Door het reinigen kan het oppervlak van de gevelsteen ruwer worden. Je hebt dan sneller kans op vuilaanslag of vochtplekken. Dit voorkom je door de gevel te impregneren.  

Als je de gevel wilt impregneren, is de bouwkundige staat van de gevel belangrijk. Als er sprake is van een van de onderstaande gebreken, herstel dit dan eerst voordat je de gevel laat impregneren.

• Loszittend voegwerk en scheuren
  Omdat een impregneerlaag alleen zeer fijne scheuren kan afdichten, moeten gebreken aan het oppervlak van de constructie eerst hersteld worden. Denk hierbij aan slecht of loszittend voegwerk en scheuren.
• Vocht in de gevel
  Denk hierbij aan het binnendringen van regenwater bij naden of kieren en optrekkend vocht. Het aanwezige opgesloten vocht kan niet goed meer verdampen na het impregneren. De kans op een beschadigde gevel door vorst is groot.
• Zouten in de gevel
  Meestal zitten in een gevel geen zouten, maar mochten zouten aanwezig zijn dan is impregneren niet mogelijk. Zouten kunnen kristalliseren. Als de gevel toch geïmpregneerd wordt, kan het vocht niet goed meer uit de gevel en dit veroorzaakt schade aan de gevel. Zouten zijn soms zichtbaar als witte uitbloei in de gevel of schilfervorming bij baksteen. Vocht- en zoutschade gaan vaak samen. De zoutbelasting en vochtbelasting van de gevel kan worden gemeten.

Wat kost onderhoud aan gevel en metselwerk?

Wat onderhoud aan de gevels en het metselwerk kost, hangt af van verschillende factoren, zoals de oppervlakte. Op de pagina 'Wat kost onderhoud' kun je zelf berekenen wat bijvoorbeeld gevelreiniging en het vervangen van voegwerk gemiddeld kosten. Besteed je de klus uit, vraag dan bij minimaal drie aannemers een offerte op, zodat je goed kunt vergelijken. Een aantal specifieke aandachtspunten bij het uitbesteden van deze klus:

• Is de aannemer aangesloten bij een branchevereniging, zoals Gebouwschil Nederland of Bouwend Nederland?
• Staat het voegtype in de offerte omschreven? Je hebt bijvoorbeeld een knipvoeg of terugliggende voeg.
• Is de prijs in de offerte inclusief het gebruik van steigers?

Lees ook de tips aannemer en offerte