Huis bouwen als groep (CPO)

Bij Collectief Particulier Opdrachtgeverschap neem je als groep particulieren het initiatief om woningen te bouwen. Bijvoorbeeld een rijtje woningen, een appartementencomplex, een hofje of twee-onder-een-kapwoningen. Dit doe je zonder tussenkomst van een projectontwikkelaar. Als groep toekomstige buren bepaal je samen hoe het project eruitziet: van het woningontwerp tot de inrichting van de openbare ruimte.

Hoe organiseer je een CPO-project?

Wil je collectief huizen bouwen, dan is het belangrijk om dit goed te organiseren, bijvoorbeeld door het oprichten van een vereniging. Iedere deelnemer heeft dan een stem in de gezamenlijke besluitvorming. Maak duidelijke afspraken over de samenwerking en financiën. Ook kun je spelregels vastleggen in de statuten. Dit geeft duidelijkheid en zekerheid. Schakel voor de oprichting van een vereniging een notaris in. Ook is het verstandig een onafhankelijk adviseur, meestal een CPO-begeleider in te schakelen. Er zijn steeds meer professionele partijen die zich hiermee bezighouden. Het ligt voor de hand om een bureau te kiezen dat in de regio werkt, zodat het makkelijker is om bij elkaar te komen voor belangrijke beslissingen. Bovendien is de kans groot dat het bureau al connecties heeft met de gemeente of een goede aannemer of architect weet in de regio.

Wat is een achtervang?

Een achtervang is een partij, bijvoorbeeld een woningcorporatie, die tijdelijk deelneemt als een particuliere deelnemer zich tussentijds terugtrekt, of als een deel van de woningen bij de start van de bouw nog niet is verkocht. Door het betrekken van een achtervang bij het bouwproject loop je zelf minder risico. Vaak kom je alleen met een achtervang in aanmerking voor een financiering.

Hoe regel je de financiering van collectief particulier opdrachtgeverschap?

De financiering van een woning binnen een CPO verloopt net iets anders dan bij reguliere koopwoningen. De eerste stap hierin is het budget bepalen van de CPO. Elke deelnemer regelt vervolgens zijn of haar eigen hypotheek. Enkele geldverstrekkers bieden hypotheken aan voor CPO-projecten, mits aan specifieke voorwaarden is voldaan:

Voorwaarden van geldverstrekkers zijn bijvoorbeeld:

• Iedere deelnemer regelt een eigen financiering
• De afbouwgarantie is geregeld; hiermee kan de woning afgebouwd worden als de aannemer failliet gaat
• De achtervang is geregeld
• Er is een professionele CPO-begeleider aangesteld
• De vergunningen zijn geregeld
• De kadastrale splitsing van de grond moet uiterlijk bij het passeren van de hypotheekakte geregeld zijn
• Enkele geldverstrekkers vragen ook om een taxatierapport en/of een CAR-verzekering (dit is een bouweverzekering)

Subsidies en financiële regelingen voor CPO

Voor de financiering van een woning op basis van CPO kun je gebruikmaken van verschillende regelingen.

Subsidie aanloopkosten

Sommige gemeenten of provincies verstrekken subsidies voor de aanloopkosten. Dit zijn onder andere de kosten voor de oprichting van een vereniging of stichting, het maken van het ontwerp en de kosten voor een architect of bouwbegeleider. 

Stimuleringslening

Een aantal gemeenten heeft een stimuleringslening (met een zeer lage rente of zelfs renteloos) om de aanloopkosten te financieren. Dit wordt in samenwerking met het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) geregeld.

Informeer voor deze regelingen bij jouw gemeente. 

CPO voor senioren: langer zelfstandig wonen

CPO is ook geschikt voor senioren die samen een toekomstbestendige woonvorm willen realiseren.  Bijvoorbeeld een woonhofje, gemeenschappelijk wonen in een appartementencomplex, of herbestemming van een oud gebouw. Het aanbod en de bouw van woonvormen voor 55-plussers blijft achter bij de vraag, dus dit kan voor deze doelgroep een oplossing zijn voor een geschikte betaalbare woning. Het aantal initiatieven voor CPO is de in de afgelopen jaren dan ook toegenomen onder deze doelgroep. 

De Stimuleringsregeling Wonen en Zorg (SWZ) van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) bood ondersteuning bij de financiering van kleinschalige, innovatieve woonzorgprojecten. Deze regeling is echter gesloten.

Wel is er tot 19 september 2025 de mogelijkheid om subsidie aan te vragen voor een gemeenschappelijk ontmoetingsruimte via de Stimuleringsregeling ontmoetingsruimten in ouderenhuisvesting (SOO) van de RVO.

Naast de nodigde documenten en voortgangsverslagen voor en tijdens de bouw moet de ontmoetingsruimte aan de volgende voorwaarden voldoen:

De ontmoetingsruimte is minimaal de eerste 5 jaar na oplevering:

• gericht op ontmoeting en niet op een ander doel;
• op open, transparante en niet-discriminerende basis te gebruiken door de bewoners en buurtbewoners;
• fysiek verbonden aan een geclusterde woonvorm, of op maximaal 100 meter daarvandaan.

Ook moeten er na de oplevering activiteiten zijn voor de bewoners. Deze moeten in het exploitatieplan staan dat bij de aanvraag moet worden ingeleverd.