Bewoners onvoldoende beschermd als wijk van aardgas afgaat

Gemeenten krijgen op termijn de bevoegdheid om woningen van het aardgas af te sluiten. Dit is vorig jaar al aangekondigd in een wetsvoorstel. Het voorstel is nu nader uitgewerkt in het voorstel Besluit gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Bgiw). Eerder reageerde Vereniging Eigen Huis al kritisch op het voorstel. Het besluit biedt nog steeds onvoldoende garanties en waarborgen voor bewoners. Dat moet worden aangepast. 

Alle woningen in Nederland moeten voor 2050 van het aardgas af zijn en op een andere manier worden verwarmd. Deze warmtetransitie heeft een enorme impact en de mate waarin het individuele bewoners lukt om mee te komen kan sterk verschillen. De verplichting maakt de verantwoordelijkheid van gemeenten om dit proces zorgvuldig in te richten groot. Met het huidige voorstel bestaat het risico dat groepen bewoners onvoldoende mee kunnen komen in deze aanpak en dat zij daar de gevolgen van moeten dragen. De vereniging maakt zich hier ernstig zorgen over en reageert daarom kritisch op het voorstel.  

Betaalbaarheid nog niet gegarandeerd

Veel huiseigenaren maken zich zorgen over de betaalbaarheid van verduurzamingsmaatregelen en de gestegen energierekening. De betaalbaarheid is cruciaal voor een geslaagde warmtetransitie. Volgens de vereniging is niet duidelijk wat in het voorstel onder betaalbaarheid wordt verstaan en hoe daar rekening mee wordt gehouden. Daarom pleit Vereniging Eigen Huis voor gegarandeerde betaalbaarheid voor iedereen zodat iedereen met de verduurzamingsopgave financieel mee kan komen. Verdere behandeling en inwerkingtreding moeten hiervan afhankelijk worden gesteld. 

Individueel uitstel moet mogelijk zijn

Acht jaar voordat woningen van het aardgas worden afgesloten moet gemeenten de bewoners hiervan op de hoogte brengen. Dit wordt gezien als een redelijke termijn om hun woning aan te passen en op een aardgasvrije warmtevoorziening aan te sluiten. Vooraf is niet te voorzien of dit voor iedereen haalbaar is binnen de gestelde termijn. Woningbezitters moeten beschermd worden als zij niet mee kunnen komen. De vereniging vindt het daarom belangrijk dat huiseigenaren recht krijgen op uitstel als financiële, persoonlijke of onvoorziene omstandigheden, zoals langdurige ziekte of werkloosheid een tijdige overstap in de weg staan. Ook omstandigheden binnen een VvE, zoals problemen of geschillen rond de besluitvorming, moeten redenen voor uitstel kunnen zijn.  

Keuzevrijheid in warmtetransitie wassen neus?

In veel wijken wordt door gemeenten gekozen voor een warmtenet als alternatief voor aardgas. Het voorstel beschrijft dat je als huiseigenaar niet verplicht bent om je woning aan te sluiten op het warmtenet, maar dat je ook mag kiezen voor een duurzaam alternatief. Vereniging Eigen Huis vraagt zich af hoe vaak een woningbezitter in de praktijk een redelijk en betaalbaar alternatief heeft. Het kan niet zo zijn dat keuzevrijheid in de praktijk vaak een wassen neus is.  

Betaalbaarheid, haalbaarheid en keuzevrijheid moeten vastgelegd worden in wet- en regelgeving zodat bewoners voldoende beschermd worden en iedereen mee kan komen in de warmtetransitie. De vereniging heeft haar bezwaren bij de consultatie van het voorstel bekendgemaakt. Het voorstel wordt nog voorgelegd aan de Tweede Kamer.  

Meer informatie

• Aardgasvrije wijken: 6 vragen
• Nieuwsbericht 'Gemeente mag straks woning van aardgas afsluiten' (27/1/2022) 

Reactie Vereniging Eigen Huis op consultatie Bgiw (pdf)