Energiebesparing koopappartementen loopt vast op complexe besluitvorming

Zo'n 1 op de 3 Verenigingen van Eigenaars (VvE's) lukt het niet om met de bewoners overeenstemming te bereiken over het verduurzamen van hun gebouw, dat blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis. Daarom roept de vereniging het kabinet op het mogelijk te maken dat appartementseigenaren zelfstandig zonnepanelen en isolatieglas kunnen plaatsen als andere eigenaren binnen de VvE dit niet willen.  

Het voorstel van Vereniging Eigen Huis in het kort: 

1. Een collectieve aanpak heeft altijd de voorkeur. Zoek daarom eerst overeenstemming binnen de VvE over mogelijke energiebesparende maatregelen. 

2. Lukt de collectieve aanpak niet dan zouden individuele maatregelen wettelijk mogelijk gemaakt moeten worden, mits dit voor anderen binnen de VvE geen bovenmatige overlast veroorzaakt. 

3. Het VvE bestuur kan voorwaarden verbinden aan het uitvoeren van  individuele maatregelen. Bijvoorbeeld ten aanzien van een bouwtechnisch correcte uitvoering waarbij de kosten van aanleg en onderhoud voor rekening komen van de initiatiefnemers. Verder zou  het dakoppervlak kunnen worden verdeeld zodat de ‘achterblijvers’ in een later stadium alsnog kunnen meedoen en moet een en ander netjes met de opstalverzekeraar worden geregeld. 

Minister de Jonge (Volkshuisvesting) heeft inmiddels aangegeven dat hij gaat bekijken of VvE besluitvorming versoepeld kan worden.

Lees hier de brief aan minister Hugo de Jonge (pdf)

Ongeveer 1 op de 6 huiseigenaren woont in een appartement. Deze eigenaren zijn afhankelijk van de besluitvorming in de VvE voor bijvoorbeeld onderhoud aan het gebouw en het uitvoeren van verduurzamingsmaatregelen. Om het dak, de gevels of de ramen van het complex te verduurzamen, moet de hele VvE daarmee instemmen. Bij kleine VvE’s moet dat besluit unaniem zijn, bij grotere VvE’s is een twee derde meerderheid nodig. 'Dat maakt het een lastig proces, aangezien er binnen een VvE diverse belangen meespelen', zegt Karsten Klein, directeur Belangenbehartiging Vereniging Eigen Huis. 'Iemand die al op leeftijd is, wil misschien niet meer investeren in een hybride warmtepomp die zich in vijftien jaar terugverdient. Dat geldt ook voor iemand die van plan is om op korte termijn te verhuizen.'

Zonder toestemming verduurzamen

Zo loopt 27 procent van de kleine VvE's dan ook vast bij het bepalen welke verduurzamingsmaatregelen er nodig zijn. 'Bij appartementseigenaren van kleine VvE's speelt mee dat je letterlijk met elkaar onder één dak woont. Een goede verstandhouding lijkt belangrijker, dan te moeten ruziën over wel of geen zonnepanelen op het dak', zegt Klein. Vanwege het moeilijke besluitvormingsproces, proberen sommige appartementseigenaren dan maar zonder toestemming verduurzamingsmaatregelen in de eigen woning door te voeren, zoals enkel glas te vervangen door isolatieglas. Zo'n 9 procent van de eigenaren binnen kleine VvE’s kiest ervoor dit eigenhandig te doen, maar dat is niet zonder risico. Klein: 'Als het VvE-bestuur daar lucht van krijgt, kan het bepalen dat deze bewoner nog een keer meebetaalt als de VvE later besluit alsnog het hele gebouw te verduurzamen. Of ze eist dat de maatregelen ongedaan worden gemaakt. Dat kan vervelende conflictsituaties veroorzaken waar niemand op zit te wachten.'

Melden besparingsmaatregel moet voldoende zijn

Daarom wil Vereniging Eigen Huis dat het kabinet ervoor zorgt dat appartementseigenaren bepaalde energiebesparende maatregelen zelfstandig kunnen uitvoeren als de besluitvorming in de VvE vastloopt. Als een appartementseigenaar dan zonnepanelen of isolatieglas wil installeren, kan hij dat doen zonder anderen te hinderen of op kosten te jagen. 'Het kabinet werkt momenteel aan een wet voor oplaadpunten voor elektrische auto’s bij VvE’s. Een eigenaar die behoefte heeft aan zo’n laadpaal kan straks volstaan met een melding aan de VvE. Dat zou ook voldoende moeten zijn als je zonnepanelen en isolatieglas zou willen plaatsen', aldus Klein. Vereniging Eigen Huis heeft in kaart gebracht waar appartementseigenaren binnen kleine (tot 5 appartementen), middelgrote (6 tot 10 appartementen) en grote VvE’s (vanaf 10 appartementen) in hun dagelijkse gang van zaken tegenaan lopen. Het onderzoek werd uitgevoerd door onderzoeksbureau Ruigrok onder 1.073 appartementseigenaren.  

Lees hier het onderzoek

Rapport uitdagingen voor VvE's (pdf)