Zonnepanelen: opgewekte stroom zelf gebruiken
Politici, energieleveranciers en netbeheerders roepen regelmatig dat zonnepaneelbezitters meer van de stroom die ze opwekken zelf moeten verbruiken. Maar wat zijn hiervoor de mogelijkheden? En hoe effectief zijn die? Wij leggen het uit.
Zelf verbruiken zonnestroom steeds belangrijker
Als je zonnepanelen hebt, wek je zelf stroom op. Een deel van deze stroom verbruik je zelf. De stroom die je niet zelf verbruikt, lever je aan het elektriciteitsnet. Het wordt steeds belangrijker om zoveel mogelijk opgewekte elektriciteit zelf te verbruiken. Hier zijn verschillende redenen voor:
- Steeds meer energieleveranciers rekenen terugleverkosten voor zonnepaneelbezitters die stroom terugleveren. Vaak geldt hierbij: hoe meer je teruglevert, hoe meer je betaalt. Door meer stroom zelf te verbruiken, houd je deze kosten zo laag mogelijk.
- De nieuwe regeringscoalitie wil de salderingsregeling in 2027 afschaffen. Deze houdt in dat je de stroom die je teruglevert in een jaar mag aftrekken van de stroom die je afneemt van je energieleverancier. Zonder deze regeling wordt het financieel gezien nog belangrijker om zoveel mogelijk stroom zelf te gebruiken. Sommige mensen vinden het fijn om zich daar nu al op voor te bereiden.
- Wanneer je minder stroom teruglevert, lever je een (kleine) bijdrage aan het voorkomen van netcongestie. Die kan optreden wanneer alle zonnepanelen in een wijk samen meer stroom willen terugleveren dan het elektriciteitsnet aankan. De invloed van jou als individuele huiseigenaar hierop is wel beperkt.
Eigen verbruik is nu nog laag
De meeste mensen met zonnepanelen verbruiken nu nog maar een vrij klein deel van hun zonnestroom zelf. Volgens Milieu Centraal gaat het gemiddeld om 30%. Uit onderzoeken van andere organisaties komt een vergelijkbaar beeld naar voren. Dat het eigen verbruik nog laag is, is niet gek. Hier zijn meerdere redenen voor:
- Zonnepanelen wekken 's middags de meeste stroom op. Dan zijn veel mensen op hun werk.
- Zonnepanelen wekken niet elke dag evenveel stroom op. In de zomer wekken ze meer op dan in de winter en op zonnige dagen wekken ze meer op dan op bewolkte dagen. Dit betekent ook dat ze op sommige dagen minder opwekken dan je nodig hebt, maar op andere dagen juist veel meer dan een persoon of gezin kan verbruiken.
Hoe je jouw eigen verbruik verhoogt
Je kan het percentage eigen verbruik verhogen door meer stroom te verbruiken op momenten dat je zonnepanelen stroom opwekken. Maar hoe doe je dat? Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden. Deze zijn niet allemaal even gemakkelijk en ook het effect verschilt. We zetten ze voor je op een rijtje:
Zonnepanelen stroom direct gebruiken met huishoudelijke apparaten
De makkelijkste manier om meer opgewekte energie zelf te verbruiken is door huishoudelijke apparaten zoals je wasmachine, vaatwasser of droger 's middags aan te zetten. Hiervoor hoef je niet per se zelf thuis te zijn. Veel van deze apparaten hebben tegenwoordig een timer of kun je op afstand bedienen via een app. Omdat zulke apparaten de afgelopen jaren veel zuiniger zijn geworden en niet veel stroom verbruiken, is het effect wel beperkt. Volgens Milieu Centraal kun je je eigen verbruik verhogen van 30% tot circa 35% door elektrische apparaten overdag aan te zetten.
Tips!
- Bij een wasmachine is vooral het startmoment belangrijk. Een wasprogramma verbruikt de meeste stroom in het begin.
- Zet apparaten na elkaar aan. Anders verbruik je mogelijk meer stroom dan je opwekt.
Elektrische auto
Heb je een elektrische auto en een eigen laadpaal? Deze biedt meer mogelijkheden om je eigen verbruik te verhogen. De accu van zo'n auto heeft een flinke capaciteit, van zo'n 40-100 kilowattuur (kWh). Door deze op te laden wanneer de zon schijnt, kan je jouw eigen verbruik volgens Milieu Centraal verdubbelen van 30% naar 60%. Dit is ook vrij gemakkelijk: steeds meer laadpalen kunnen slim laden. Via bijvoorbeeld een app kun je regelen wanneer en hoe snel je auto stroom tankt. Sommige laadpalen kun je zo instellen dat de hoeveelheid elektriciteit die wordt geladen precies gelijk is aan de hoeveelheid zonnestroom die je overhebt.
Tip! Bekijk de mogelijkheden van je auto, oplaad-app en laadpaal voor slim laden.
Thuisbatterij
Met een thuisbatterij kun je zonnestroom opslaan om deze op een later moment te gebruiken. Hiermee kan je het percentage volgens Milieu Centraal verhogen van 30% naar 60%. Goed om te weten is dat ook de thuisbatterij beperkingen heeft. De meeste hebben een capaciteit van zo’n 5-10 kWh. Op een zonnige dag kan die al voor het middaguur vol zitten waarna je alsnog stroom teruglevert aan het net. Verder zijn thuisbatterijen nog erg duur en is het de vraag of je jouw investering terugverdient.
Lees meer over de thuisbatterijWarmtepomp
Ook de volledig elektrische warmtepomp biedt mogelijkheden. Hierbij zit een boilervat voor het warme tapwater. Dit water kan op temperatuur worden gebracht met behulp van zonnestroom. Op deze manier kun je dus als het ware zonne energie opslaan. Op deze manier kan het percentage zelf verbruikte elektriciteit stijgen van 30% naar 40%-50%, aldus Milieu Centraal. De technische mogelijkheden verschillen per type warmtepomp. Sommige hebben een klokprogramma om in te stellen wanneer deze aangaat. Andere kunnen slim worden aangestuurd, maar dan moet je er een extra apparaat zoals een energiemanagementsysteem op aansluiten. Voor het verwarmen van je woning is zonnestroom beperkt te gebruiken. Dit komt doordat zonnepanelen juist in de koude maanden de minste stroom opwekken.
Tip! Heb je een volledig elektrische warmtepomp of ga je er eentje kopen? Bekijk de mogelijkheden om het water in het boilervat op bepaalde tijden te verwarmen.
Meerdere apparaten combineren
Ben je van plan meerdere apparaten zoals een elektrische auto én warmtepomp te nemen? Dan is het goed om te weten dat je de percentages hierboven niet bij elkaar kunt optellen. Wel zal het percentage eigen verbruik hoger zijn dan bij één apparaat. Verder is het belangrijker dat de apparaten goed op elkaar worden afgestemd en goed samenwerken. Dit kan wel, maar hier zijn nog niet heel veel laagdrempelige oplossingen voor. Er bestaan energiemanagementsystemen om apparaten slim mee aan te sturen. Maar daar kan je vaak nog niet elk apparaat op aansluiten. Dit heeft ermee te maken dat zulke apparaten vaak op verschillende manieren communiceren.
Niet doen: apparaten onnodig aanzetten
Je vraagt je misschien af: is het slim om extra apparaten aan te zetten om maar zoveel mogelijk zonnestroom te gebruiken? Denk aan het aanzetten van de wasdroger terwijl je jouw was normaal aan een droogrek hangt. Vanuit milieuoogpunt kun je dit beter niet doen. Je verbruikt dan onnodig groene stroom, die anders door iemand anders kan worden gebruikt.
Oriëntatie zonnepanelen maakt ook verschil
Ga je zonnepanelen nemen? Als dit mogelijk is, kan je overwegen ze op het oosten of westen te leggen. De totale stroomopbrengst is dan iets kleiner dan bij panelen gericht op het zuiden. Maar ze wekken iets meer stroom op in de ochtend respectievelijk de avond dan panelen die in zuidelijke richting liggen. Hierdoor sluit de stroomopwek iets meer aan op je verbruik.
Lees meer over werking en stroomopwek zonnepanelenInzicht in je energieverbruik
Als je meer zonnestroom zelf wilt verbruiken, is het natuurlijk belangrijk om te weten hoeveel stroom je opwekt en hoeveel je verbruikt. En op welke momenten. Hoeveel stroom je zonnepanelen opwekken, kun je aflezen op de omvormer of de bijbehorende app. Inzicht in je verbruik krijg je met een energiemanager. Dit is een app of apparaatje waarop je jouw totale energieverbruik of dat van specifieke apparaten kunt aflezen.
Op dit moment biedt de elektrische auto de meeste mogelijkheden om aanzienlijk meer zonnestroom zelf te verbruiken.
Wat vindt Vereniging Eigen Huis?
De energietransitie brengt uitdagingen met zich mee. Denk aan netcongestie en het feit dat opwek van groene energie en ons energieverbruik niet altijd op elkaar aansluiten. Consumenten kunnen zeker een bijdrage leveren aan het oplossen hiervan. Maar zij kunnen dit niet alleen. Andere partijen moeten ook hun verantwoordelijkheid nemen. Netbeheerders moeten vaart maken met het verzwaren van het elektriciteitsnet. De overheid en energieleveranciers moeten onderzoeken hoe zij kunnen bijdragen aan energieopslag op bijvoorbeeld wijkniveau. De markt moet slimme oplossingen ontwikkelen waardoor het voor consumenten makkelijker wordt om apparaten in huis slim aan te sturen. En vanuit de overheid is regie nodig bij de aanpak van deze vraagstukken.
Blijf op de hoogte van het laatste energienieuws
Schrijf je nu in voor de Energienieuwsbrief en ontvang 1x per maand het laatste nieuws over verduurzamingsmaatregelen, subsidies en leningen voor energiebesparing.