Natuurlijke ventilatie
Voor een gezond klimaat in huis is het belangrijk goed te ventileren. Natuurlijke ventilatie maakt gebruik van de natuurlijke stroming van lucht, zonder gebruik van een ventilator. Hoe natuurlijke ventilatie werkt lees je op deze pagina.
Wat is natuurlijke ventilatie?
Bij natuurlijke ventilatie komt de aanvoer van verse lucht via (klep)ramen en luchtroosters de woning binnen. Bij woningen met veel kieren komt de lucht ook binnen via slecht sluitende ramen en deuren. De vervuilde lucht wordt naar buiten afgevoerd via pijpen met een uitmonding op het dak, via een afzuigkap in de keuken of ventilatiekanalen in de badkamer of het toilet.
Voor een gezonde woning moet je 24 uur per dag zorgen voor frisse lucht in huis door de roosters boven de kozijnen of de ramen op een kier te zetten. Ook in de winter.
Waarom (natuurlijke) ventilatie belangrijk is
Natuurlijk ventilatie komt vooral voor bij oudere woningen. Ventilatie is essentieel voor een gezond binnenklimaat. Voor gezonde lucht in huis moet je 24 uur per dag ventileren. Bij een gebrek aan ventilatie neemt de luchtvochtigheid toe en ontstaat een ideaal leefklimaat voor schimmels en huisstofmijt. Een slechte luchtkwaliteit kan onder meer hoofdpijn, luchtwegaandoeningen, allergieën en benauwdheid veroorzaken. Natuurlijke ventilatie geeft vaak onvoldoende luchtverversing. Vandaar dat vanaf de jaren tachtig standaard mechanische ventilatiesystemen in woningen werden aangebracht. Als je niet goed ventileert, stijgt de luchtvochtigheid in huis. Een te hoge luchtvochtigheid (vochtige lucht) leidt tot schimmelvorming. Een te lage luchtvochtigheid (droge lucht) kan zorgen voor uitdroging en krimping van houten meubels en vloeren. In beide gevallen voelt het oncomfortabel in je woning. De ideale relatieve luchtvochtigheid ligt tussen de 40 en 70%. Je kunt dit meten met een hygrometer.
Lees meer over het belang van ventilerenVentileren per ruimte
De toevoer van verse lucht loopt vaak via de verblijfsruimtes, zoals de woonkamer en de slaapkamer. De afvoer van de vervuilde lucht uit de woning kan het best geregeld worden via vochtige ruimtes, zoals in de keuken, toilet of badkamer. Zo voorkom je vocht en schimmel in de woning.
Badkamer
In de badkamer is het aan te raden om een badkamerventilator te gebruiken tijdens het douchen. Mocht je deze niet hebben, is het verstandig om er een aan te schaffen. Als je een bestaand afvoerkanaal hebt kun je deze daarop aansluiten. Anders moet er gekeken worden of er een afvoer naar buiten gemaakt kan worden. Bijvoorbeeld via de gevel of in een kozijn. Je kunt beter gebruikmaken van de ventilator dan dat je een raam open zet na het douchen. Met een open raam is de kans groot dat het te koud wordt in de badkamer. Hierdoor kan er schimmel of condens ontstaan. Als je een raam openzet, beperk dit dan tot 20 à 30 minuten.
Slaapkamer
Het beste is om 's nachts te ventileren via de ventilatieroosters in de slaapkamer. Heb je die niet, zet dan een raam open op je slaapkamer. Bij voorkeur een raam op hoogte, minimaal 1.80m van de grond tot aan het kozijn. Dan ervaar je de minste tocht en verklein je de kans op inbraak.
Keuken
Zorg in de keuken altijd voor een afzuigkap. Tijdens het koken komen er veel vuile stoffen vrij en met een afzuigkap worden deze meteen afgevoerd.
Tips voor goede ventilatie
- Zorg voor voldoende stroming van lucht in de woning van de toevoer (verblijfsruimtes) naar de afvoeren in de vochtige ruimtes, zoals toilet, keuken en badkamer. Meestal gaat deze stroming via kieren onder de binnendeuren.
- Ventileer waar het kan met (zelfregulerende) ventilatieroosters en zet deze standaard open. Door alle roosters open te laten ventileer je je huis gelijkmatig. Doe de roosters alleen dicht bij hoge uitzondering, bijvoorbeeld als je bij kou en harde wint te veel tocht ervaart. Heb je geen roosters, zet dan (klep)ramen op een kier.
- Reinig de roosters geregeld, minimaal eens per jaar. Je kunt de roosters schoonmaken met een borstel, stofzuiger of een sopje.
Energiezuiniger ventileren
Dit kun je doen om natuurlijke ventilatie energiezuiniger te maken:
Zelfregelend rooster
Een zelfregelend rooster reageert op de winddruk. Wanneer de wind erop staat gaat het rooster wat meer dicht staan. Waait het weinig, dan gaan ze juist verder open. Op deze manier laten de roosters continue schone lucht door, maar heb je minder last van tocht. Als het hard waait voel je bij normale roosters tocht. Met zelfregelende ventilatieroosters niet.
Ga je het glas of kozijn vervangen? Kies dan ook gelijk voor zelfregulerende ventilatieroosters. Deze regelen automatisch hoeveel lucht er binnenstroomt waardoor je geen tocht ervaart.
Dicht naden en kieren
Ondanks dat er door naden en kieren ook schone lucht binnenkomt, is het aan te raden om deze te dichten. Via deze naden en kieren komt de lucht ongecontroleerd binnen en dit wordt vaak als tocht ervaren. Daarnaast bespaar je hiermee geld en gas. Zorg wel gelijk voor een alternatief, zoals bovengenoemd ventilatierooster.
Let op! De lucht moet nog wel goed door het huis kunnen stromen. Zorg er daarom voor dat er altijd 1,5 cm ruimte zit tussen de binnendeuren en de drempel of vloer. Plaats geen tochtstrips onder binnendeuren.
Lees meer over naden en kieren dichtenDecentrale ventilatie per ruimte
Natuurlijke ventilatie alleen is vaak onvoldoende voor een gezond binnenklimaat. Dit kun je verbeteren door te ventileren per ruimte, ook wel decentrale ventilatie genoemd. Hierbij breng je per ruimte een ventilator aan waardoor de toevoer en afvoer per ruimte wordt geregeld. Je moet wel een buitenmuur in de ruimte hebben om de ventilator te kunnen plaatsen. Zowel aan de binnen- als buitenkant. Veel decentrale ventilatiesystemen zijn ook voorzien van warmteterugwinning.
Lees meer over warmteterugwin ventilatieVentileren of luchten
Luchten is wat anders dan ventileren. Hierbij zet je ramen tegen elkaar open waardoor verse en schone lucht de ruimte in stroomt. Doe dit bijvoorbeeld 's ochtends in de slaapkamer. Daarentegen is ventileren altijd nodig voor een gezond binnenklimaat. Lucht alleen als de verwarming niet aan staat en wanneer dit veilig kan in verband met inbraak. In de zomer op warme dagen kun je het beste vroeg in de ochtend of in de avond luchten. Dan kan je huis afkoelen en voorkom je dat je woning te warm wordt.