Wat zijn de fiscale gevolgen voor mijn kapitaalverzekering als ik ben verhuisd naar een goedkopere woning?

Kennisbank

Wat zijn de fiscale gevolgen voor mijn kapitaalverzekering als ik ben verhuisd naar een goedkopere woning?

Heb je bij de verkoop van je oude woning overwaarde behaald? Door de ben je verplicht deze overwaarde te gebruiken voor de aankoop van de nieuwe woning. Hierdoor daalt je . Het kan zelfs voorkomen dat de overwaarde zo groot is, dat er geen eigenwoningschuld meer overblijft. Bijvoorbeeld omdat de nieuwe woning veel goedkoper is dan de oude woning.

Heb je ook een of , dan kan er een probleem ontstaan als de KEW of SEW op een later moment tot uitkering komt. De uitkering kan dan hoger zijn dan de eigenwoningschuld, of er kan zelfs geen eigenwoningschuld meer overblijven. De winst in de uitkering zou dan helemaal of gedeeltelijk belast zijn in .

Fictieve verhoging

De staatssecretaris van Financiën wil in deze situatie niet dat er een belaste uitkering is. Daarom heeft hij goedgekeurd dat je voor de bepalling of de uitkering belastingvrij is of niet ervan uit mag gaan dat de eigenwoningschuld hoger is. Die verhoging is:

Het verschil tussen de eigenwoningschuld die je had direct voor de verkoop van de vorige woning en de (lagere) eigenwoningschuld die je hebt op de nieuwe woning na het gebruik maken van de bijleenregeling. Dit is de 1ste beperking.
Die fictieve verhoging is echter niet meer dan de aanschafprijs van de nieuwe woning verminderd met de eigenwoningschuld van de nieuwe woning. Dit is de 2de beperking.

Voorbeeld 1
Peter verkoopt zijn woning voor € 200.000. De eigenwoningschuld op die woning bedroeg € 110.000. Voor het aflossen van de schuld bedraagt het verzekerd kapitaal € 110.000. Peter koopt een nieuwe woning voor € 110.000. Hiervoor sluit hij geen lening af. De nieuwe eigenwoningschuld bedraagt € 0. De fictieve verhoging op grond van de goedkeuring van de staatssecretaris bedraagt € 110.000. De kapitaalsuitkering is volledig vrijgesteld.

Voorbeeld 2
Jan verkoopt zijn woning voor € 200.000. Voor deze woning heeft hij een eigenwoningschuld van € 160.000. bedraagt dus € 40.000. Jan koopt vervolgens een goedkopere woning. Hij betaalt € 130.000. De overwaarde brengt Jan in in zijn nieuwe woning. Door toepassing van de bijleenregeling wordt de eigenwoningschuld dus € 90.000. Toen Jan zijn vorige woning kocht, had hij een KEW afgesloten. Deze zal te zijner tijd € 150.000 uitkeren.
De KEW komt op een later moment tot uitkering en Jan gebruikt de uitkering om de eigenwoningschuld af te lossen. Zonder de goedkeuring van de staatssecretaris zou de vrijstelling maar gelden voor € 90.000. De rest zou worden belast in box 1. Door de goedkeuring wordt de eigenwoningschuld verhoogd met € 40.000. De rente in het extra deel daarboven van € 20.000 wordt wel belast in box 1.

Aandachtspunten

Op het moment van verkoop van de woning is het altijd mogelijk de KEW of SEW tot uitkering te laten komen. Ook wanneer de opbrengst van de woning voldoende is om de gehele af te lossen, kun je gebruik maken van de vrijstelling. De uitkering uit de KEW/SEW verhoogt wel de . Je kunt daardoor voor je volgende woning minder lenen met renteaftrek.
Voor de KEW en SEW geldt dat de vrijstelling alleen kan worden gebruikt als het eindkapitaal van de polis of spaarrekening niet wordt verhoogd en de looptijd niet wordt verlengd. Is het gegarandeerd kapitaal na 2012 verlaagd, dan mag deze verlaging ongedaan worden gemaakt. Het gegarandeerde kapitaal mag dan echter niet hoger worden dan is gegarandeerd op 31 december 2012.
De belastinginspecteur kan de fictieve verhoging als jij dat wilt voor jou bij beschikking bepalen. Zo voorkom je dat je op een later moment moet bewijzen wat de eigenwoningschuld was, voordat je goedkoper ging wonen. Je moet dit verzoek aan de belastinginspecteur wel kunnen onderbouwen. Bijvoorbeeld met behulp van de notariële stukken vlak voor de verkoop.

Hoe nu verder

Wat is een KEW of SEW?
De regelgeving over de fictieve verhoging van de eigenwoningschuld (Overheid.nl)

Kennisbank