"Best wel ingewikkeld allemaal"
In ons Energielab testen wij momenteel de thuisbatterij. Samen met 14 van onze leden. Elke maand vertelt een van hen over zijn of haar ervaringen. Dit keer: Matthijs Boersma over het inzetten van de batterij op de onbalansmarkt.
Gepubliceerd: 2 december 2024
Wat ik ervan merk
“Anderhalve maand geleden is bij ons een thuisbatterij in de keuken geplaatst. Onze energieleverancier zet deze op afstand in op de zogenoemde onbalansmarkt. Dit houdt in dat hij de batterij gebruikt om het elektriciteitssysteem mee in balans te houden. Daar merk je weinig van, behalve dat je hem af en toe hoort aanslaan en licht hoort zoemen. Dan is de batterij aan het laden of ontladen.”
Onbalansmarkt, wat is dat?
Vraag en aanbod van stroom moeten altijd in balans zijn over heel Nederland. Energieleveranciers kopen van tevoren elektriciteit in gebaseerd op de verwachte vraag van hun klanten. Maar in de praktijk pakken vraag en aanbod vaak anders uit dan voorspeld. Bijvoorbeeld doordat het onverwacht bewolkt is waardoor zonnepanelen minder opwekken. Of doordat eindverbruikers meer stroom gebruiken. Er ontstaat dan onbalans in het elektriciteitssysteem. Om dit te herstellen, moet er op het laatste moment meer of juist minder elektriciteit worden afgenomen óf geleverd. Partijen die hiervoor zorgen, krijgen daarvoor betaald. Thuisbatterijen kunnen een steentje bijdragen door op zulke momenten op te gaan laden of juist stroom te leveren aan het net. Als consument kun je zelf niet handelen op de onbalansmarkt. Wel kun je een commerciële partij jouw thuisbatterij hiervoor laten gebruiken. Je deelt dan mee in de opbrengsten.
Opbrengst tot nu toe
“In een app zie ik hoeveel de batterij hiermee verdient. Hoewel ik er geen invloed op heb, vind ik het wel leuk om hier regelmatig in te kijken. De eerste maand ging het in totaal om 32 euro. Op sommige dagen verdienden we 5 euro. Opvallend is dat we op een aantal dagen een paar cent verlies leden. Dat ligt denk ik aan het algoritme van de leverancier. Nou was afgelopen maand blijkbaar een slechte maand op de onbalansmarkt, maar met deze opbrengst verdien je de batterij niet in 4 jaar terug, zoals sommige leveranciers beloven. Belangrijk: ik kan nog niets zeggen over mijn totale energierekening. Om de batterij op deze manier te gebruiken, moest ik namelijk overstappen op een dynamisch energiecontract. Dat maakt het lastig vergelijken.”
Niet helemaal transparant
“Sowieso is het best ingewikkeld allemaal. Je krijgt elke maand twee nota’s: je gewone energierekening en later eentje voor de onbalansmarkt. Verder krijg je dus een vergoeding voor dat handelen, maar ook een compensatie omdat de batterij soms oplaadt op momenten met ongunstige tarieven. In de eerste maand was dat 20 euro. Dat bedrag zie je wel terug op je maandafrekening maar niet in je app. Het frustreert me wel een beetje. Voor mijn gevoel wordt het nog niet helemaal duidelijk en transparant uitgelegd.”
Geen rekening met zonnepanelen
“De batterij wordt alleen gebruikt voor de onbalansmarkt, met onze negen zonnepanelen houdt hij geen rekening. Als we een overschot aan zonnestroom hebben, gaat die gewoon het net op. Dat vind ik wel zonde. Ik zie niet helemaal hoe de batterij op deze manier bijdraagt aan de energietransitie. Mijn indruk is dat mensen hier vooral voor kiezen vanwege het economisch gewin en niet zozeer vanwege het algemeen belang. Blijkbaar is een combinatie met het opslaan van zonne-energie wel mogelijk, maar zijn je inkomsten dan lager.”
Opbrengsten in toekomst onzeker
Leveranciers beloven vaak hoge opbrengsten en zeer korte terugverdientijden wanneer je jouw thuisbatterij inzet op de onbalansmarkt. De afgelopen jaren kon je hier inderdaad goed geld mee verdienen. Maar het is hoogst onzeker of dit over een paar jaar nog steeds zo is.
Dit komt door twee ontwikkelingen. Ten eerste wil het kabinet de salderingsregeling afschaffen. Hierdoor betaal je straks veel meer energiebelasting wanneer je handelt op de onbalansmarkt. De salderingsregeling houdt in dat je stroom die je aan het net levert, mag afstrepen van stroom die je afneemt. Alleen over het restant betaal je energiebelasting. Zonder deze regeling betaal je belasting over álle stroom die je afneemt. Er wordt gekeken naar het afschaffen van deze extra belasting, maar het ministerie van Financiën heeft hier nog geen werkbare manier voor gevonden.
Ten tweede neemt het aantal batterijen de komende jaren naar verwachting flink toe. Dan gaat het niet alleen om thuisbatterijen, maar ook om hele grote batterijen. Onderzoeksbureau CE Delft schat in dat er voor 10.000 megawatt aan batterijprojecten in ontwikkelingen zijn, terwijl de onbalansmarkt zo’n 500 megawatt groot is. Wanneer die batterijen met elkaar gaan concurreren, gaan de prijzen op de onbalansmarkt naar beneden. Onlangs besloot de landelijke netbeheerder TenneT al om deelnemers aan de onbalansmarkt minder snel informatie over de actuele balanssituatie te geven, omdat zij voor te grote schommelingen zorgen.
Over deze tester
- Gezinssituatie: Matthijs test de batterij samen met zijn vriendin Jolanda. Hun woning uit 1923 willen ze zo duurzaam mogelijk maken.
- Energiecontract: dynamisch.
- Leverancier batterij: Solar Concept.
- Gebruik batterij: handelen op onbalansmarkt.
Over onze thuisbatterij-test
Wat kan de thuisbatterij nu en in de toekomst voor huiseigenaren betekenen? Om daar achter te komen, test Vereniging Eigen Huis twee jaar lang de thuisbatterij. Dit is onderdeel van ons Energielab.
Lees meer over de test Lees de ervaringen van andere deelnemersLet op: thuisbatterij vaak nog niet rendabel
Belangrijk om te weten: als je nu een thuisbatterij koopt, is de kans reëel dat je deze niet terugverdient. Meer weten? Wij hebben de belangrijkste info over de thuisbatterij voor je op een rij gezet.
Lees meerPraat mee over thuisbatterij
Wil jij met andere huiseigenaren in gesprek over de thuisbatterij? Dat kan in onze community. Hier kun je jouw eigen ervaringen delen of juist vragen stellen aan anderen.
Praat meeOntvang updates thuisbatterij-test in je mailbox
Wil jij de ervaringen van de deelnemers elke maand in je mailbox ontvangen? Samen met het laatste nieuws over energie en verduurzaming? Schrijf je dan in voor onze Energienieuwsbrief.