Vleermuizen in de spouwmuur: dit moet je weten
In je spouwmuur kunnen vleermuizen zitten. Daarom mag je deze alleen isoleren wanneer je dit op natuurvriendelijke wijze doet.
Vleermuizen in de spouw? Niet zomaar isoleren
Je mag je spouwmuur niet zomaar isoleren als er vleermuizen in de spouwmuur zitten. In de wet natuurbescherming staat dat het niet is toegestaan om vleermuizen en beschermde vogels te doden of hun verblijfplaats weg te nemen. Als huiseigenaar ben je verplicht je hieraan te houden. Uit een uitspraak van de Raad van State van augustus 2023 blijkt dat er ecologisch onderzoek nodig is naar de aanwezigheid van vleermuizen voordat je de isolatiewerkzaamheden kan uitvoeren. Zo'n onderzoek kost € 5000 met als gevolg dat veel huiseigenaren hun spouwmuur niet meer wilden isoleren.
Oplossing: natuurvriendelijk isoleren
De politiek heeft hier een oplossing voor bedacht. De komende jaren mogen huiseigenaren hun spouwmuur isoleren wanneer zij dat op natuurvriendelijke wijze doen. Zo'n duur ecologisch onderzoek is dan niet nodig. Er zijn bedrijven die zijn gespecialiseerd in natuurvriendelijk isoleren. Als je jouw spouwmuur wilt isoleren, dan moet je zo'n bedrijf inschakelen. Wanneer je dit doet, voldoe je aan de wet. Het bedrijf weet wat verder precies nodig is. Goed om te weten: deze natuurlijkvriendelijke werkwijze houdt ook in dat er alleen mag worden geïsoleerd buiten de winsterslaap, van begin maart tot begin april, en buiten de kraamperiode, van begin augustus tot begin november. Deze regels gelden tot 17 mei 2027.
Vind een isolatiebedrijf dat natuurvriendelijk isoleerteDNA
Daarnaast heeft de overheid een nieuwe innovatieve methode goedgekeurd, eDNA. Bij eDNA onderzoekt een isolatiebedrijf of er DNA van vleermuizen in kleine openingen van de gevel zit. Met een spons of roller worden eventuele sporen verzameld en in een laboratorium getest. Het voordeel van deze methode is dat je de spouwmuur gelijk mag isoleren als er geen DNA aanwezig is. Vindt het bedrijf wel DNA, dan moet je alsnog natuurvriendelijk isoleren. Deze methode is niet van toepassing in gemeenten waar al ecologisch onderzoek is gedaan.
Flats en appartementencomplexen
Deze tijdelijke regels gelden alleen voor huizen tot maximaal een vierde woonlaag. Ook huizen die zijn gesplitst in een beneden- en bovenwoning vallen hieronder. Woon je in een flat of groter appartementencomplex? Dan is het wel nodig ecologisch onderzoek te doen. Dit moeten de bewoners zelf laten doen. Let op: ook na zo'n onderzoek is het nog steeds nodig om op natuurvriendelijke wijze te isoleren.
Kosten natuurvriendelijk isoleren en eDNA
De meerkosten van natuurvriendelijk isoleren en eDNA liggen tussen de € 300 en € 1000 per woning. Voor natuurvriendelijk isoleren ontvang je (deels) subsidie.
Natuurvriendelijk isoleren, wat is dat?
Bij natuurvriendelijk isoleren zorgt het isolatiebedrijf er in een periode voorafgaand aan het isoleren voor dat de woning natuurvrij is. Vleermuizen krijgen de kans om de woning te verlaten en kunnen niet terugkeren. Dit doen zij door middel van exclusion flaps. Het isolatiebedrijf kan er in overleg met de bewoners voor kiezen om voldoende plekken beschikbaar te houden in de gevel of er worden nieuwe verblijfplaatsen, zoals nestkasten of vleermuizenkasten, aan de gevel geplaatst. Ook kan het zijn dat de gemeente al heeft gezorgd voor alternatieve verblijfplaatsen in de omgeving. Bij natuurvriendelijk isoleren moet er rekening worden gehouden met de natuurkalender:
Groene periode
In deze periode is de vleermuis actief en vliegt regelmatig in en uit de spouw om eten te zoeken. In deze periode mag een isolatiebedrijf de spouwmuur natuurvrij maken. Vier dagen na het treffen van de maatregelen kan er worden geïsoleerd.
Oranje periode; de winterslaap
Tussen ongeveer 1 november en half maart zijn vleermuizen niet actief. Veel vleermuizen verblijven in de spouwmuur en vliegen heel zelden uit om eten te zoeken. Het is in deze periode niet toegestaan spouwmuren te isoleren, tenzij de muren voor 1 november natuurvrij zijn gemaakt. Aanwezige vleermuizen in de spouwmuren worden anders namelijk mee-geïsoleerd en overlijden. Het nemen van voorbereidende maatregelen voor het natuurvrij maken van de spouwmuur mag in deze periode wel, maar je moet wachten met isoleren tot de groene periode.
Rode periode; de kraamtijd
De kraamtijd van de vleermuis is ongeveer van 1 april tot en met 1 augustus. Ook in deze periode kun je alleen isoleren als de spouwmuur voor de kraamtijd natuurvrij gemaakt is. Het natuurvrij maken van de spouwmuren is in de kraamtijd niet toegestaan. De moedervleermuismuis verlaat in deze periode regelmatig de spouwmuur om eten te zoeken voor haar kind. Als je in deze periode exclusion flaps zou plaatsen, zou ze niet meer terug kunnen keren in de spouw om voor haar jong te zorgen.
Wat doen provincies en gemeenten nu al?
Verschillende gemeentes in de provincie Utrecht hebben al een ecologisch gebiedsonderzoek gedaan. De provincie Utrecht biedt isolatiebedrijven gratis speciale trainingen van ecologen aan. Hierin leren zij hoe spouwmuren natuurvriendelijk geïsoleerd kunnen worden en zij de diersoorten beschermen. Inmiddels zijn ook de provincie Noord-Holland, Overijssel, Friesland en Drenthe met deze werkwijze gestart. Welke provincies en gemeenten hier nu al mee bezig zijn, vind je op natuurvriendelijkisoleren.nl
Tip! Collectieve Inkoop Isoleren
Via onze Collectieve Inkoop Isoleren kun je de spouw natuurvriendelijk laten isoleren door een gecertificeerde isolatiebedrijf. Doe de Isolatiecheck en schrijf je in, dan sturen wij je een scherp aanbod.
Wat vindt Vereniging Eigen Huis?
Vereniging Eigen Huis is blij dat de eDNA methode inmiddels is goedgekeurd zodat huiseigenaren in veel gevallen weer het hele jaar door hun spouwmuur kunnen isoleren. Wel vindt zij dat de kosten voor natuurvriendelijk isoleren en eDNA volledig vergoed moeten worden. Zo blijft de spouwmuur isoleren laagdrempelig en is het doel, minimaal 2,5 miljoen geïsoleerde woningen in 2030, beter haalbaar.
Lees ons hele pleidooi