Funderingsproblemen: risicogebieden en herkenning

Het fundament van je huis

De fundering is de constructie onder het huis die ervoor zorgt dat het gewicht van het gebouw en de bijbehorende krachten worden overgedragen op de ondergrond. De fundering is letterlijk de basis van de woning. Als deze basis verzwakt, dan leidt dit tot problemen boven de grond. Volgens het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) krijgen naar schatting 425 duizend woningen tussen nu en 2035 te maken met funderingsproblemen. Of je te maken krijgt met funderingsproblemen is afhankelijk van de bodem waarop je huis staat en welk type fundering je huis heeft. 

Funderingsrisico's door de bodem

Gebieden in Nederland met een verhoogd risico op funderingsproblemen zijn gebieden met een minder draagkrachtige bodem, namelijk: laagveengebied, rivierengebied, zeekleigebied, getijdengebieden en afgesloten zeearmen (kunstmatige wateren door het afsluiten van getijdengebieden, zoals het Haringvliet en het Grevelingenmeer). Met name de bodem van steden in West- en Noord-Nederland is kwetsbaar. Op de bodemkaart van Klimaateffectatlas vind je informatie over opbouw van de bodem. 

Hoe herken je funderingsproblemen?

Er zijn belangrijke signalen die duiden op funderingsproblemen. Als je die signalen herkent, dan is het verstandig om verder te laten onderzoeken wat de staat is van je fundering.

• Verzakking en scheefstand

Dit is een van de meest opvallende signalen en komt vooral voor bij huizen met houten funderingspalen of huizen met een ondiepe fundering in veengebieden. In de buurt hebben vaak gelijksoortige woningen ook funderingsproblemen.

• Scheuren in de buitengevel

Bij funderingsproblemen zijn de scheuren vaak breder dan de typische haarscheurtjes. De druk op de constructie en de muren wordt steeds groter en hierdoor worden de scheuren steeds breder en langer.

• Bredere scheuren in binnenmuren en vloeren

Doordat de fundering (gedeeltelijk) verzakt, krijgt de woning en daarmee de muren onvoldoende steun. Op den duur ontstaan er daardoor scheuren die steeds groter worden. Dit geeft aan dat de fundering van je huis mogelijk niet stabiel meer is.

• Klemmende ramen en deuren

Als een fundering verzakt is (en verder zakt) komt de woning na verloop van tijd scheef te staan. Dit kan ervoor zorgen dat ramen en deuren geleidelijk beginnen te klemmen.

• Aflopende of scheve vloeren

Een aflopende of scheefstaande vloer kan zowel esthetische als functionele problemen met zich meebrengen. Denk hierbij aan ongelijkheden in vloerbedekkingen, meubels die wiebelen en waterafvoerproblemen in badkamers. Een scheve vloer kan eveneens leiden tot extra belasting op andere delen van de woning

• Hoogteverschil tussen de woning en de stoep

Door de verzakking kan er een hoogteverschil ontstaan tussen de woning en de stoep.

Andere oorzaken voor funderingsproblemen

Naast funderingsproblemen door het type fundering en het soort bodem, kunnen funderingsproblemen ook andere oorzaken hebben, namelijk:

• Constructiefouten: vooral in de 19e eeuw zijn veel gebouwen met één of meerdere verdiepingen verhoogd zonder dat er aandacht was voor de fundering. En ook tijdens de bouw kan er iets mis zijn gegaan, zoals beschadigde palen bij het heien.
• Externe factoren: bijvoorbeeld trillingen door bouwwerkzaamheden, verkeer of verkeersdrempels kunnen de stabiliteit van de fundering aantasten, vooral als deze al beschadigd is. Daarnaast kan een daling van de grondwaterstand ernstige gevolgen hebben, zoals paalrot bij houten funderingen. Deze daling kan veroorzaakt worden door droogte of door ingrepen van waterschappen.

Meer informatie over fundering

• Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen: een online kenniscentrum over bodemdaling en funderingsproblemen. 
• Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
• Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek: een onafhankelijke stichting die sinds haar oprichting in 2012 een sleutelrol speelt in het Nederlandse landschap van funderingsherstel en -onderzoek.