Thuisbatterij: belangrijke vragen

Wat kan je met een thuisbatterij?

Een thuisbatterij kan je op drie manieren gebruiken:

• Opslag van stroom uit zonnepanelen. Je zonnepanelen wekken overdag de meeste stroom op, terwijl je waarschijnlijk ’s ochtends of ’s avonds de meeste elektriciteit gebruikt. Dit betekent dat je een deel van je opgewekte stroom teruglevert aan het elektriciteitsnet. Met een thuisbatterij kun je zonnestroom opslaan. Vervolgens kun je deze op een later moment alsnog gebruiken. Met een thuisaccu verhoog je het eigen verbruik van je zonnepanelen van zo'n 30% naar 60%. Let op: met een thuisbatterij kun je jouw groene stroom hooguit een paar dagen bewaren. Met zonnepanelen stroom opwekken in de zomer en deze bewaren voor de winter is dus niet mogelijk.
• Handelen op de energiemarkt. Hiervoor heb je een dynamisch energiecontract nodig. Hierbij sla je stroom van het net op wanneer die goedkoop is. Vervolgens verbruik je deze of lever je hem terug wanneer de prijs hoger is.
• In balans houden stroomnet. Sinds kort bieden enkele leveranciers contracten aan waarbij zij jouw thuisaccu als buffer gebruiken om het stroomnet in balans te houden. Je thuisbatterij wordt dan ingezet op de zogenoemde ‘onbalansmarkt’. Hiervoor krijg je een vergoeding.

Je kunt een thuisbatterij vaak op meerdere van deze manieren gebruiken. De laatste twee toepassingen zijn ook mogelijk zonder zonnepanelen.

Hoe werkt een thuisbatterij?

Een thuisbatterij wordt ook wel thuisaccu genoemd. Het is een los apparaat, dat afhankelijk van de opslagcapaciteit zo groot is als een cv-ketel of een keukenkastje. Naast de accu zelf bestaat een thuisbatterij-systeem uit nog twee onderdelen:

• Een stroomregelaar of interface. Dit is een slim apparaat dat regelt waar de stroom vandaan komt en heen gaat.
• Een omvormer. Deze zet de elektriciteit om naar het juiste soort stroom. Een thuisaccu werkt namelijk op gelijkspanning, maar in huis heb je wisselspanning. Heb je zonnepanelen? Dan kun je kiezen voor twee aparte omvormers: een voor je thuisaccu en een voor je zonnepanelen (die leveren namelijk ook gelijkspanning). Maar er bestaan ook hybride omvormers waar je jouw zonnepanelen én thuisaccu op aansluit.

Wat kost een thuisbatterij?

De prijs van een thuisbatterij hangt onder andere af van het opslagvermogen. Dit varieert van 2-25 kilowattuur (kWh). De kosten bedragen tussen de €500 en €1.300 per kWh. Daarbij komt dan wel nog de randapparatuur. Een thuisbatterij voor een gemiddeld huishouden is 5 tot 10 kWh groot en kost alles bij elkaar tussen de €5000 en €8000. Voor een thuisbatterij krijg je geen subsidie.

Bespaar je geld met een thuisbatterij?

Uit een recent onderzoek van CE Delft blijkt dat de terugverdientijd van thuisbatterijen op dit moment langer is dan de levensduur. Wanneer je de thuisaccu gebruikt om stroom van je zonnepanelen op te slaan, is dat ook niet zo gek. Door de salderingsregeling maakt het namelijk financieel geen verschil of je opgewekte stroom opslaat of teruglevert. Het bedrag dat je krijgt voor de stroom die je teruglevert is immers even hoog als de prijs van de stroom die je afneemt. Maar zelfs zónder de salderingsregeling zou je een thuisbatterij volgens dit onderzoek niet of maar net en pas na vele jaren terugverdienen.

Dat geldt volgens het onderzoek ook wanneer je de thuisbatterij in combinatie met een dynamisch energiecontract gebruikt om te handelen of het energienet in balans te houden. En belangrijk om te weten: hoeveel het inzetten van een thuisbatterij op deze manieren oplevert, is sterk afhankelijk van de prijsschommelingen en mate van onbalans op de energiemarkt. Hoe deze zich in de toekomst ontwikkelen, is onzeker en lastig te voorspellen.

Tekst gaat verder onder kader

Kun je met een thuisbatterij en zonnepanelen zelfvoorzienend worden? 

Nee, dat kan niet. Met een thuisbatterij kun je stroom van je zonnepanelen opslaan om deze op een later moment te gebruiken. Maar je hebt nog steeds een aansluiting op het elektriciteitsnet nodig. In de winter wekken je zonnepanelen namelijk te weinig stroom op om je thuisbatterij te vullen en in je eigen verbruik te voorzien. In de zomer wekken deze veel meer op dan je batterij kan opslaan.  

Is het gebruik van een thuisbatterij goed voor het milieu?

Als de zon niet schijnt en het niet waait, zijn we nu nog aangewezen op elektriciteit uit fossiele brandstoffen. Met een thuisbatterij bewaar je jouw duurzame stroom voor momenten waarop de zon niet schijnt. Dat is goed voor het milieu. Maar daar staat tegenover dat de productie van thuisaccu's veel energie en grondstoffen kost. Dat belast het milieu juist weer. Daarom is een thuisaccu volgens experts niet de meest milieuvriendelijke techniek om zonnestroom beter te gebruiken.

Helpt een thuisbatterij overbelasting van het stroomnet te voorkomen?

Met een thuisbatterij sla je jouw opgewekte zonnestroom op en voorkom je dat deze het stroomnet opgaat. Hiermee help je overbelasting van het net te voorkomen, maar slechts een klein beetje. Dit komt doordat het vermogen van thuisbatterijen beperkt is. Combineer jij een thuisaccu met een dynamisch energiecontract en sla je stroom van het net op wanneer deze goedkoop is? Dan kan je juist zorgen voor extra belasting van het lokale net doordat je extra stroom afneemt om de accu te vullen, zo blijkt uit het onderzoek van CE Delft.

Wat zijn dan redenen om wel een thuisbatterij te nemen?

Een reden om een thuisaccu te nemen, kan zijn dat je hiermee iets minder afhankelijk van het net wordt (maar dus niet helemaal onafhankelijk). Sommige mensen vinden het leuk om hier zelf mee aan de slag te gaan.

Ik wil een thuisbatterij kopen, waar moet ik op letten?

Heb jij goede redenen om een thuisaccu te nemen? Let dan op de volgende zaken:

• Vergelijk je prijzen en aanbiedingen? Kijk of de omvormer en installatie zijn meegeteld.
• Kijk goed hoeveel opslagcapaciteit je nodig hebt. Inzicht in je stroomverbruik krijg je met een energiemanager. Dit is een app, website of computerprogramma dat meet wanneer en hoeveel energie je verbruikt.
• Je maakt optimaal gebruik van je thuisaccu wanneer je deze slim aanstuurt. Dit houdt in dat de accu samenwerkt met andere apparaten in huis, bijvoorbeeld je zonnepanelen, warmtepomp en laadpaal. Slimme software bepalen wanneer de batterij moet laden en ontladen om de opgewekte elektriciteit zo optimaal mogelijk te gebruiken.
• Laat je thuisaccu installeren door een installateur met het InstallQ-keurmerk. Deze vind je via het Centraal Register Techniek.

Kan ik de btw over mijn thuisaccu terugvragen?

Je kan de btw over de aanschaf en installatie van je thuisaccu terugvragen als je voldoet aan de volgende voorwaarden: 

• Je hebt een dynamisch energiecontract. 
• Je gebruikt de thuisaccu om te handelen in stroom. Dit houdt in dat je de accu oplaadt als de prijs laag of negatief is en teruglevert aan het stroomnet als de stroomprijs hoog is. 
• Je thuisaccu is uitgerust met een Energie Management Systeem (EMS).  
• De factuur van de aanschaf en installatie van de thuisaccu staan op jouw naam.  
• Op het moment van de aanschaf en installatie van de thuisaccu ben je geen deelnemer aan de zogenoemde Kleineondernemersregeling (KOR). 

Als je voldoet aan deze voorwaarden, dan ziet de Belastingdienst je als zogenoemde ondernemer voor de btw en kun je de btw over aanschaf en installatie terugvragen. Dit betekent wel dat je ook btw moet betalen over de leveringen vanuit de accu aan jezelf en aan het net. Het saldo hiertussen krijg je terug. Let op: voldoe je aan deze voorwaarden maar heb je eerder ook al btw over de aanschaf van zonnepanelen teruggevraagd? Dan is het terugvragen van btw ingewikkelder. Lees meer in ons Kennisbank-item onderaan deze pagina.

Wat zijn andere manieren om meer stroom van mijn zonnepanelen zelf te gebruiken?

Wil jij meer stroom van je zonnepanelen zelf gebruiken? Daar zijn ook andere manieren voor. Heb je een elektrische auto? Daar kan je jouw zonne-energie natuurlijk ook in opslaan. En als je een all-electric warmtepomp hebt, kun je jouw zonnestroom gebruiken om het water in het bijbehorende boilervat te verwarmen. Een eenvoudigere optie is om je elektrische apparaten zoals je wasmachine, vaatwasser of droger aan te zetten wanneer jouw panelen stroom opwekken.