Helft starters stelt levensbeslissingen uit, ondanks tijdelijk groter woningaanbod
De woningnood onder koopstarters blijft nijpend. Hoewel de verkoop van beleggerswoningen kansen biedt, zijn het vooral oudere starters met een hoger salaris of hulp van ouders die daarvan profiteren. Een grote groep jonge huizenzoekers zonder die extra financiële mogelijkheden blijft aan de zijlijn staan. Zij stellen vaak ingrijpende levenskeuzes zoals gezinsuitbreiding uit, wachten met trouwen en twijfelen zelfs of ze hun woonwens ooit nog zullen kunnen vervullen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Vereniging Eigen Huis naar het sentiment onder koopstarters.
In 2025 geeft bijna de helft (49%) van de jongeren met een koopwens aan belangrijke stappen in hun leven uit te stellen omdat zij geen woning kunnen vinden. Vooral gezinsuitbreiding moet eraan geloven: van die groep durft 6 op de 10 jongeren het ouderschap niet aan zonder een stabiele thuisbasis. In 2020 lag dat cijfer nog op 40%. De gevolgen van de wooncrisis reiken daarmee steeds dieper in de persoonlijke levenssfeer.
Verkoop huurwoningen slechts beperkt effect
De verkoop van huurwoningen kan de woningvraag van starters maar tijdelijk en beperkt verlichten. Het aantal starters groeit gestaag, veel meer dan het aantal huurwoningen dat extra op de markt komt. Uit het Woononderzoek Nederland (WoOn) van 2024 blijkt dat er in 2018 nog geen 140.000 koopstarters waren. In 2024 was dat toegenomen naar ongeveer 210.000. Dit zijn alleen nog maar de jongeren die vanuit hun ouderlijk huis of studentenwoning op zoek waren naar een eerste koopwoning. Starters die al een huurwoning hebben moeten hier nog bij opgeteld worden.
Het zijn ook vooral oudere starters met een hoger salaris of hulp van ouders die van de verkoopgolf profiteren. De kloof tussen starters mét en zonder financiële steun groeit snel. "Zonder rijke ouders of jarenlang sparen lijkt de droom van een koopwoning voor steeds meer jongeren onbereikbaar," zegt Cindy Kremer, algemeen directeur van Vereniging Eigen Huis. "En dat terwijl de wooncrisis al jaren bekend is en dringend politieke actie vraagt."
De hoop vervliegt
Waar in 2020 nog één op de drie (34%) koopstarters overwoog om de zoektocht naar een huis volledig op te geven, is dat nu gestegen naar een onthutsende 45%, blijkt uit het eigen onderzoek van Vereniging Eigen Huis. De zoektocht wordt als uitzichtlozer ervaren dan ooit: meer negatieve gevoelens, meer frustratie, en steeds minder hoop op een betaalbaar eigen huis. Intussen voelt bijna 70% van de jongeren zich genegeerd door de politiek.
"De situatie wordt ronduit schrijnend," stelt Kremer. "Steeds minder starters zien nog een haalbare route naar een eigen woning. Zelfs met twee modale inkomens glipt een eenvoudige eengezinswoning steeds verder uit hun bereik. Dat koopstarters op vrijwel alle fronten negatiever zijn geworden is enorm zorgwekkend."
Download het rapport Starters op de woningmarkt (pdf)
Oproep tot actie
Vereniging Eigen Huis roept het kabinet en gemeenten dringend op om nú door te pakken. Er moeten snel veel meer betaalbare woningen gebouwd worden en er moet binnen de bestaande woningvoorraad creatiever worden gekeken naar oplossingen: maak het splitsen van bestaande woningen eenvoudiger en sta familiewoningen op eigen erf makkelijker toe. Daarnaast opent op 1 juli het startersfonds van de overheid. Dit is echter te weinig om aan de grote behoefte te voldoen. Vereniging Eigen Huis roept op om dat budget structureel te verhogen. Zo krijgen starters weer perspectief op een eigen thuis.
"Starters hebben recht op een eerlijke kans op een eigen woning," zegt Kremer. "We kunnen niet blijven toekijken terwijl een hele generatie haar leven in de wacht zet. Bouwen, slimmer omgaan met bestaande woningen en structureel meer geld voor starters: dat is wat nu nodig is."
Ben jij starter? Wij helpen je met informatie, tools én diensten speciaal voor jouOver het onderzoek
Het kwalitatieve herhaalonderzoek Starters op de woningmarkt is in maart 2025 uitgevoerd door onderzoeksbureau Ruigrok in opdracht van Vereniging Eigen Huis. 411 koopstarters tussen de 18 en 40 jaar vulden de volledige vragenlijst in. De dataverzameling vond plaats van 11 tot en met 24 februari 2025.
