“Voorkom lastenstijging voor bewoners die van aardgas af moeten”
Update 16 april: De Tweede Kamer nam dinsdag 16 april meerdere voorstellen aan die de betaalbaarheid beter moeten regelen. Zo stemde zij in met een wijziging op het wetsvoorstel, voorgesteld door andere de VVD, om hiervoor regels op te stellen. Deze regels moeten worden uitgewerkt in overleg met maatschappelijke organisaties zoals Vereniging Eigen Huis. De Tweede Kamer stemt dinsdag 23 april over de wet zelf.
Bewoners moeten de zekerheid krijgen dat hun woonlasten niet stijgen als ze van het aardgas af moeten. Daartoe heeft Vereniging Eigen Huis de Tweede Kamer opgeroepen. Deze debatteerde 27 maart over een wetsvoorstel dat gemeenten de bevoegdheid geeft woningen van het gas af te sluiten. Een goede bescherming van bewoners tegen hogere woonlasten is volgens de vereniging een voorwaarde voor zo’n ingrijpend middel. Tijdens het Tweede Kamerdebat bleken veel politieke partijen de zorgen van de vereniging te delen.
In het Klimaatakkoord is afgesproken dat er tot 2030 1,5 miljoen woningen van het aardgas af moeten. Dit gebeurt onder andere via de wijkaanpak. Daarbij regelen gemeenten dat wijken overgaan op een andere manier van verwarmen, zoals een warmtenet of warmtepomp. De Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (WGIW) geeft ze de mogelijkheid woningen van het gas af te sluiten. Hiermee wil de politiek voorkomen dat het gasnetwerk in een wijk voor een enkele bewoner in stand moet worden gehouden.
Belofte uit Klimaatakkoord losgelaten
In het Klimaatakkoord staat dat het principe van woonlastenneutraliteit geldt bij de wijkaanpak. Dit houdt in dat de maandlasten na afsluiten van het aardgas gelijk of lager zijn in vergelijking met ervoor. Ook aflossing van een eventuele lening om de woning aardgasvrij te maken wordt hierin meegenomen. Maar in de nieuwe wet is dit principe losgelaten. “Dit betekent een risico voor bewoners die financieel al krap zitten. De belofte van woonlastenneutraliteit moet worden nagekomen”, zegt Judith Scholte, belangenbehartiger bij Vereniging Eigen Huis.
Huiseigenaren vinden betaalbaarheid belangrijk
Vereniging Eigen Huis liet in aanloop naar het Tweede Kamerdebat representatief onderzoek uitvoeren onder 1000 woningeigenaren. Een meerderheid (58%) is positief over het streven om de CO2-uitstoot te verminderen, tegenover 18% negatief. Over de beslissing om van het aardgas te gaan is 42% positief, tegenover 29% negatief. Wel vindt maar liefst 70% het belangrijk dat maatregelen woonlastenneutraal zijn. Scholte: “Het onderzoek laat zien dat veel woningeigenaren voor verduurzaming zijn, maar dat betaalbaarheid en consumentenbescherming belangrijk zijn voor het draagvlak.”
Uitzondering voor ouderen of zieken
Volgens het wetsvoorstel moeten gemeenten bewoners een redelijke termijn geven om van het gas af te gaan. Uitgangspunt is 8 jaar. Mensen die dit door bijvoorbeeld ziekte, ouderdom of persoonlijke omstandigheden niet lukt, mogen niet in de steek worden gelaten, vindt Vereniging Eigen Huis. Zij pleit voor een oplossing waarbij bewoners in uitzonderlijke situaties uitstel krijgen en ondersteund worden, zodat ze ook zo snel mogelijk van het gas af kunnen.
Kamer deelt zorgen
Tijdens het debat op 27 maart bleek de Tweede Kamer de zorgen over betaalbaarheid en haalbaarheid breed te delen. Meerdere politieke partijen dienden voorstellen in om deze zaken beter te regelen. De Kamer praat in april verder over het wetsvoorstel.
Van het aardgas af - onderzoek VEH (pdf)
Brief VEH over WGIW aan Tweede Kamer (pdf)
"Bewoners onvoldoende beschermd als wijk van aardgas afgaat"